Η ελευθερία του ανθρώπου

«Ρωτοῦνε ὅμως πολλοί: Γιατί ὁ Θεὸς δὲν ἐμποδίζει τὸν ἄνθρωπο νὰ ἁμαρτήση; Γιατί δὲν καταργεῖ τὸ κακό; Γιατί ἀφήνει τὸν διάβολο νὰ μᾶς πειράζη καὶ συχνὰ νὰ μᾶς παρασύρη στὴν ἁμαρτία; Μὰ ἀκριβῶς ἐπειδὴ μᾶς ἔπλασε καὶ μᾶς θέλει ἐλευθέρους. Ἂν δὲν εἴχαμε τὴ δυνατότητα νὰ παραβοῦμε τις ἐντολές του, δὲν θὰ ἤμασταν ἐλεύθεροι νὰ διαλέξουμε. Ἕνας δρόμος θὰ ὑπῆρχε γιὰ μᾶς: μόνο τὸ ἀγαθό. Θὰ ἐκτελούσαμε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ὄχι μὲ τὴν ἐλεύθερη θέλησί μας, ἀλλὰ ἐπειδὴ δὲν θὰ μπορούσαμε νὰ κάνουμε διαφορετικά. Θὰ τηρούσαμε τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ ἐξ ἀνάγκης. Ἀλλὰ τότε δὲν θὰ ἤμασταν ὑπεύθυνοι γιὰ τὶς πράξεις μας οὔτε ἄξιοι νὰ ἀμειφθοῦμε γι᾿ αὐτές. Γιατὶ μιὰ ἀγαθὴ πρᾶξις εἶναι ἄξια νὰ ἀμειφθῆ, ὅταν γίνεται μετὰ ἀπὸ ἐλεύθερη ἐκλογή, ὅπως ἐπίσης μιὰ κακὴ πρᾶξις εἶναι δίκαιο νὰ τιμωρηθῆ, ἂν ἔχη ἀποφασισθῆ καὶ ἐκτελεσθῆ ἐλεύθερα. Ὅ,τι γίνεται καταναγκαστικά, δὲν εἶναι ἄξιο οὔτε ἀμοιβῆς οὔτε τιμωρίας. Ὁ Θεὸς ὅμως θέλει νὰ μᾶς ἀμείψη μὲ ἀμοιβὲς αἰώνιες. Ἔχει ἑτοιμάσει γιὰ μᾶς «βασιλείαν ἀσάλευτον» (Ἑβρ. ιβ΄ 28) καὶ ἀγαθά, «ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη» (Α΄ Κορ. β΄ 9). Γι᾿ αὐτὸ δὲν μᾶς καταναγκάζει στὸ ἀγαθό. Ἀνέχεται τὸ κακὸ καὶ ἐπιτρέπει νὰ μᾶς πειράζη ὁ διάβολος, γιὰ νὰ διαλέγουμε τὸ καλὸ ἐλεύθερα καὶ νὰ τὸ ἐκτελοῦμε ἔπειτα ἀπὸ προσπάθεια καὶ ἀγῶνα, καὶ ἔτσι νὰ εἴμαστε ὑπεύθυνοι γιὰ τὶς πράξεις μας καὶ ἄξιοι νὰ στεφανωθοῦμε. Τὸ στεφάνι καὶ τὸ βραβεῖο εἶναι γιὰ ἐκείνους ποὺ ἀγωνίσθηκαν καὶ νίκησαν».

[π. Κων. Παπαγιάννη. Ομιλίες στην Σοφία Σειράχ. 
Εκδόσεις Περιβόλι της Παναγίας 2019, Ομιλία 35η.]

Αγώνας

"Ὁ πνευματικὸς ἀγωνιστὴς θὰ κουραστῆ, θὰ συναντήση ἐμπόδια, θὰ δοκιμάση πτώσεις καὶ ἀποτυχίες. Θὰ ἔχη νὰ παλέψη μὲ τὶς κακές του κλίσεις καὶ συνήθειες, μὲ τὴ ροπὴ πρὸς τὴν εὔκολη καὶ ἄκοπη ζωή, μὲ τὰ δολώματα καὶ τὸ κακὸ παράδειγμα τῶν ἄλλων καὶ προπαντὸς μὲ τὶς ἀτέλειωτες παγίδες τοῦ πονηροῦ. Οἱ καρποὶ τῶν προσπαθειῶν του θὰ ἀργήσουν νὰ φανοῦν. Καὶ ὁ πονηρὸς θὰ τοῦ βάζη τέτοιες σκέψεις: Ἄδικα κουράζεσαι καὶ ἀγωνιᾶς. Αὐτὰ ποὺ ἐπιδιώκεις, εἶναι ἀκατόρθωτα. Κάνε ὅ,τι κάνουν καὶ οἱ ἄλλοι. Πολλοὶ πείθονται στὶς εἰσηγήσεις αὐτὲς τοῦ πονηροῦ, λυγίζουν μπροστὰ στὶς δυσκολίες καὶ καταθέτουν τὰ ὅπλα. Αὐτὸ ὅμως δὲν φανερώνει σύνεσι καὶ ἀνδρεία ἀλλὰ ἐπιπολαιότητα καὶ δειλία. Ὅπως ὁ γεωργὸς περιμένει μῆνες ὁλόκληρους γιὰ νὰ θερίση τὸν καρπό του, ἔτσι καὶ ὁ ἀγωνιστὴς πρέπει νὰ περιμένη μὲ ὑπομονὴ καὶ νὰ συνεχίζη τὸν ἀγῶνα, μέχρις ὅτου φανοῦν οἱ καρποὶ τῶν προσπαθειῶν του. Καὶ τότε πόση χαρὰ καὶ ἱκανοποίησι θὰ νοιώθη στὴν ψυχή του, βλέποντας ὅτι οἱ κόποι του δὲν πῆγαν χαμένοι, ἀλλὰ μὲ τὴν εὐλογία καὶ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ καρποφόρησαν! «Τῆς παιδείας αἱ μὲν ῥίζαι πικραί, οἱ δὲ καρποὶ γλυκεῖς», ἔλεγαν καὶ οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας."

[π. Κων. Παπαγιάννη. Ομιλίες στην Σοφία Σειράχ. 
 Εκδόσεις Περιβόλι της Παναγίας 2019, Ομιλία 15η.]