Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2010

Ακολουθία του Όρθρου


Ιουλιανό Ημερολόγιο, 3η Οκτωβρίου 2010. Ώρα βυζαντινή.

Ακόμη σκοτάδι. Το σήμαντρο ήχησε στο Περιβόλι. Η προσέλευση των μοναχών βουβή. Η κίνησή τους στο λιθόστρωτο αμετανόητη ευθεία. Μαζί τους, την ίδια πορεία προς το παρεκκλήσι της Μονής, ακολουθούσαν κάποτε ο Μάξιμος ο Γραικός και ο Γρηγόριος Παλαμάς. Σκυμμένος στο θυσιαστήριο ο Γέροντας Εφραίμ. Η κόγχη του Αγίου Βήματος κρυμμένη στο ίδιο επίπεδο με τον υπόλοιπο χώρο, προσπαθεί να κρατήσει τον ήχο μέσα της. Ο ιερέας το σέβεται. Μέγιστη η ανοχή της για το φως από ένα και μόνο κερί. Το άλλο, μπροστά στους ψάλτες, αρκεί για να τους θυμίσει τα χορικά. Και όμως, η ανταύγαση στα σεμνά, αδύνατα πρόσωπά τους σαν να προέρχεται από κάτι πιο φωτεινό. Ψάλλουν συνειδητά σε υποβλητική βυζαντινή ομοφωνία. Η μάθηση στην ερμηνεία των σημείων πολύ παλιά, από τον Ιωάσαφ Δομέστικο Βατοπεδίου. Οι μελωδίες τους κατακλύζουν το προσωπικό αθέατο. Ο ιερέας εξέρχεται και θυμιά κατά την τάξιν. Εύκολα ανιχνεύσιμη η αναξιότητά μας. Το θυμίαμα, διακριτική υπόμνηση εξαιρετικής ευωδίας, παρασύρει προς τα άνω. Η ακολουθία έγινε πράξη ψυχική. Έξω ανατέλλει. Κι όμως, μέσα δεν ήταν ποτέ σκοτάδι. Τα ψηλόλιγνα παράθυρα επιτρέπουν στο φως να χωρέσει, όχι να εισβάλει. Το παρεκκλήσι μικρό, μα μέσα του στρατιές αγίων, η ίδια η Θεοτόκος και αιώνες θείας λειτουργίας. Το Άκτιστο έχει εισχωρήσει στο κτιστό. Τα χρώματα στις τοιχογραφίες συμφιλιώθηκαν εδώ και χρόνους και υποτάχθηκαν στις μορφές. Η μεγάλη τέχνη των Παλαιολόγων. Όψεις αγίων βαθυστόχαστες, με βλέμμα λαμπερό. Μόνο εδώ η έλλειψη φωτός αποκαλύπτει, σε κάνει να βλέπεις περισσότερα. Γύρω στα στασίδια οι μοναχοί. Η στάση τους διακριτική, αμίλητη. Το πρόσωπο μαρτυρά τη μοναχική πορεία, την προσήλωση στο Μυστήριο. Απόλυσις. Το προσφερόμενο στη χούφτα αντίδωρο και ο αγιασμός, τα ύστατα δώρα στο Σώμα.

Τρίτη 19η Οκτωβρίου (επιστροφή στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο). Ώρα αιχμής.

Στο ραδιόφωνο του ταξί γνωστός δημοσιογράφος αναφέρει ότι υπάρχει «σκάνδαλο Βατοπεδίου», διότι έτσι θεωρεί η πλειοψηφία της κοινής γνώμης (!).

Φώτιος Α. Σταθόπουλος - Δικηγόρος, Αθήνα

[Επιστολή στην Καθημερινή 30/11/2010]