Παιδεία καθήκοντος

"Αυτό που δυστυχώς κυριαρχεί στις σχολικές τάξεις είναι η αταξία. Η παντελής έλλειψη σεβασμού όχι μόνο προς τον διδάσκοντα, αλλά και προς κάθε αξία... Η σύγχρονη "φιλοσοφία" της παιδείας συνίσταται στο να μην κάνεις ό,τι θα όφειλες να κάνεις, όπως παραδείγματος χάριν να μορφωθείς... Μπορεί σήμερα στα παιδιά να διδάσκονται πολλά (τα πλείστα μηδαμινά), ένα μόνο δεν διδάσκεται: το καθήκον. Δημιουργήσαμε μια παιδεία δικαιωμάτων, για να την κάνουμε τάχα πιο δημοκρατική, και όχι παιδεία καθήκοντος. Το παιδί μαθαίνει και αξιοποιεί μέχρι υπερμέτρου καταχρήσεως τα παρασχεθέντα (κι όχι κατακτηθέντα) δικαιώματα, αλλά αγνοεί ή μάλλον περιφρονεί τις υποχρεώσεις του. Λείπει από αυτήν [την παιδεία] ο φρονηματισμός και το φρόνημα".

[Σ. Καργάκος, Ελληνική Παιδεία: ένας νεκρός με... μέλλον.
Εκδόσεις Αρμός 2008, σ. 117-118]