Δευτέρα 27 Απριλίου 2020

Ο θάνατος του βαπτίσματος


"Κοινωνοὺς τῆς αἰωνίου ζωῆς καὶ τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ μᾶς κάνει τὸ βάπτισμα. Μᾶς γεννᾶ ὅμως καὶ μιὰ βασικὴ ὑποχρέωσι, ποὺ εἶναι προϋπόθεσις γιὰ νὰ ἀποκτήσουμε τὰ προνόμια τοῦ βαπτίσματος: νὰ εἴμαστε νεκροὶ ὡς πρὸς τὴν ἁμαρτία. Τὸ βάπτισμα, εἴπαμε, εἶναι θάνατος. Ἀλλὰ ἐκεῖνος ποὺ πέθανε, διέκοψε πλέον κάθε σχέσι μὲ τὸν κόσμο. Δὲν μιλάει, δὲν βλέπει, δὲν ἀκούει, δὲν πονᾶ, δὲν ἀντιδρᾶ στὶς ἐνέργειες τοῦ κόσμου. Κατὰ παρόμοιο τρόπο καὶ ὁ Χριστιανὸς μετὰ τὸ βάπτισμα πρέπει νὰ εἶναι νεκρὸς γιὰ τὴν ἁμαρτία: νὰ ἀντιμετωπίζη τὶς προκλήσεις καὶ τοὺς πειρασμοὺς τῆς ἁμαρτίας μὲ τὴν ἀπάθεια τοῦ νεκροῦ. Μπορεῖ ὁ νεκρὸς νὰ ἁμαρτήση; Μπορεῖ νὰ δελεασθῆ ἀπὸ τοὺς πειρασμοὺς καὶ νὰ ὑποκύψη σὲ αὐτούς; Ὄχι βέβαια. Ἔτσι καὶ ὁ Χριστιανὸς πρέπει νὰ εἶναι νεκρὸς ὡς πρὸς τὴν ἁμαρτία. «Οἵτινες ἀπεθάνομεν τῇ ἁμαρτίᾳ, πῶς ἔτι ζήσομεν ἐν αὐτῇ;» ρωτᾶ ὁ Παῦλος."

[π. Κων. Παπαγιάννη, Ομιλίες στην προς Ρωμαίους 
Επιστολή (υπό έκδοση). Ομιλία 17η

Δευτέρα 6 Απριλίου 2020

Η παιδαγωγία του Θεού


«Μὲ τὸ σάλπισμα τοῦ ἀγγέλου χαλάζι μὲ βροντὲς καὶ ἀστραπές, ἀλλὰ καὶ μὲ αἷμα ἀνακατεμένο, πέφτει ὁρμητικὰ στὴ γῆ καὶ καταστρέφει τὸ ἕνα τρίτο τῶν δένδρων καὶ ὅλης τῆς βλαστήσεως. Μὲ τὴν πληγὴ αὐτὴ ὑποδηλώνονται οἱ διάφορες θεομηνίες (χαλάζι, παγετός, πλημμύρες, ξηρασίες), μὲ τὶς ὁποῖες συχνότατα καταστρέφονται οἱ καλλιέργειες καὶ ἐλαττώνεται σημαντικὰ ἡ παραγωγὴ τῆς γῆς. Τέτοιες καταστροφές, ὅπως ξέρουμε, συμβαίνουν πολλὲς φορές. Ὅσο δὲ κι ἂν θλιβώμαστε καὶ ἀποροῦμε γι᾿ αὐτές, δὲν εἶναι δύσκολο νὰ καταλάβουμε ὅτι αὐτὲς ἀποτελοῦν παιδαγωγικὲς καὶ σωφρονιστικὲς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ὑπερηφανευώμαστε καὶ ἐπαιρώμαστε γιὰ τὰ τεχνικὰ μέσα ποὺ ἔχουμε ἐπινοήσει, μὲ τὰ ὁποῖα αὐξάνουμε συνεχῶς τὴν παραγωγή, ὅταν τὰ ἀγαθὰ ποὺ μᾶς χαρίζει ὁ Θεὸς δὲν τὰ ἀποδίδουμε σ᾿ ἐκεῖνον, ἀλλὰ στὴν ἱκανότητα καὶ τοὺς κόπους μας, ὅταν ἀκόμη δὲν τὰ χρησιμοποιοῦμε σωστά, ἀλλὰ προσκολλώμαστε σ᾿ αὐτὰ καὶ ἐξαρτοῦμε ἀπὸ αὐτὰ τὴ ζωή μας καὶ τὴν εὐτυχία μας καὶ ριχνώμαστε στὴν κερδοσκοπία καὶ τὴν πλεονεξία, ὅταν τέλος τὰ θέλουμε ἐγωϊστικὰ ὅλα γιὰ τοὺς ἑαυτούς μας, ἀδιαφορώντας γιὰ τὶς ἀνάγκες τῶν ἀδελφῶν μας, τότε ὁ Θεὸς στέλνει τὴν καταστροφή· περιορίζει σημαντικὰ τὴν παραγωγὴ ἢ ἐπιτρέπει ἀκόμη καὶ νὰ πεινάσουμε, γιὰ νὰ διδαχθοῦμε ὅτι «οὐ τοῦ θέλοντος οὐδὲ τοῦ τρέχοντος ἀλλὰ τοῦ ἐλεοῦντος Θεοῦ» (Ρωμ. θ΄ 16)· ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ὁ δοτὴρ τῶν ἀγαθῶν καὶ ὄχι οἱ κόποι μας καὶ τὰ τεχνικά μας μέσα· ὅτι δὲν πρέπει νὰ προσκολλοῦμε στὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ τὴν καρδιά μας οὔτε νὰ τὰ χρησιμοποιοῦμε ἀποκλειστικὰ γιὰ τὸν ἑαυτό μας». 

[π. Κων. Παπαγιάννη. Ομιλίες στην Αποκάλυψι του Ιωάννου.
Εκδόσεις Λυδία 2008, Ομιλία ΛΕ΄]

Τετάρτη 1 Απριλίου 2020

Θεός και φύση


«Μὲ τὶς πληγὲς ἐναντίον τῆς φύσεως ὁ Θεὸς θέλει νὰ μᾶς διδάξῃ καὶ τὴν ἀδυναμία καὶ τὴν προσωρινότητα τῶν κτισμάτων. Στὴν ἀρχαία ἐποχὴ πολλοὶ λαοὶ ἐλάτρευαν τὰ κτίσματα ὡς θεούς... Ἀλλὰ καὶ σήμερα πολλοί, θαμπωμένοι ἀπὸ τὸ μεγαλεῖο τῆς φύσεως, λησμονοῦν τὸν δημιουργὸ καὶ λατρεύουν «τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα» (Ρωμ. α΄ 25). Ἡ φύσις –λένε– ἔκανε τοῦτο ἢ ἐκεῖνο. Ἡ φύσις ἐνεργεῖ μὲ σοφία καὶ σκοπιμότητα. Τὸ νὰ θαυμάζουμε τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι βέβαια κακό· εἶναι πρέπον καὶ ὠφέλιμο. Τὸ νὰ μὴ βλέπουμε ὅμως πίσω ἀπὸ αὐτὰ τὸν δημιουργὸ καὶ νὰ ἀποδίδουμε στὰ κτίσματα ἰδιότητες ποὺ μόνο ὁ Θεὸς ἔχει, εἶναι ἀσέβεια καὶ εἰδωλολατρία. Μὲ τὶς πληγὲς λοιπὸν κατὰ τῆς φύσεως ὁ Θεὸς μᾶς κάνει φανερὴ τὴν παρουσία του καὶ τὴ δύναμί του καὶ μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι αὐτὸς ἐδημιούργησε τὰ πάντα, αὐτὸς ἔβαλε μέσα σὲ κάθε δημιούργημά του τὶς ἀναγκαῖες ἱκανότητες καὶ αὐτὸς κυβερνᾷ καὶ κατευθύνει τὰ κτίσματα. Αὐτὸς τὰ ἔφερε στὴν ὕπαρξι· αὐτὸς μπορεῖ καὶ νὰ τὰ συντρίψῃ καὶ νὰ τὰ ἐπαναφέρῃ στὸ μηδέν. Αὐτὸς στὸν ὡρισμένο καιρὸ θὰ τὰ ἀνακαινίσῃ καὶ θὰ τὰ ἀναπλάσῃ λαμπρότερα καὶ ὡραιότερα». 

[π. Κων. Παπαγιάννη. Ομιλίες στην Αποκάλυψι του Ιωάννου.
Εκδόσεις Λυδία 2008, Ομιλία ΛΕ΄]